Het bestuderen van het SRW is natuurlijk droge kost, maar het is wél van belang als je punten wilt scoren. Het SRW is van toepassing op de Westerschelde, dus ook bij Terneuzen. Het is een combinatie van bepalingen uit het BPR (Binnenvaartpolitiereglement) en het BVA (Bepalingen ter Voorkoming van Aanvaringen op zee). In dit hoofdstuk vind je de belangrijkste punten uit het SRW die terug kunnen komen op het examen.

definities

Schip: een drijvend voorwerp dat zich kan verplaatsen te water. Inclusief een watervliegtuig;

zeeschip: een schip dat bestemd is om de zee te bevaren;

binnenschip: schip dat bestemd is om de binnenwateren te bevaren, of dat gewoonlijk doet;

bovenmaats zeeschip: een schip dat wegens zijn lengte en/of diepgang in verband met de toestand van het vaarwater als zodanig door de Rijkshavenmeester Westerschelde is aangemerkt en bekend gesteld;

sleepboot: een werktuiglijk voortbewogen schip dat dienst doet als sleepboot;

zeilschip: een schip dat onder zeil is, en niet op de motor vaart;

klein schip: een schip kleiner dan 20 m, uitgezonderd sleepboot, duwboot, vissersschip;

waterscooter: klein schip, dat bij gebruikmaking van zijn mechanische middelen tot voortbeweging (de motor), sneller dan 20 km per uur ten opzichte van het water kan varen en gebouwd of ingericht is om door een of meer personen skiënd door of over het water te worden voortbewogen;

vissersschip: een schip dat bezig is met de uitoefening van de visserij en dat vist met netten, lijnen, sleepnetten of ander vistuig die de manoeuvreerbaarheid beperken, maar niet een schip dat vist met sleeplijnen of ander werktuig dat de manoeuvreerbaarheid niet beperkt;

werktuiglijk voortbewogen schip: een boot die door eigen voortstuwingswerktuigen wordt voortbewogen;

onmanoeuvreerbaar schip: een schip dat door buitengewone omstandigheid niet in staat is te manoeuvreren zoals vereist volgens het reglementen en dat daardoor niet in staat is voor een ander schip uit te wijken;

beperkt manoeuvreerbaar schip: een schip dat door de aard van zijn werk beperkt is in zijn mogelijkheid om te manoeuvreren zoals vereist en dat daardoor niet tijdig uit kan wijken voor een ander schip. Als beperkt manoeuvreerbaar worden onder meer aangemerkt:

1. een schip bezig met het leggen, onderhouden of het lichten van navigatiemerkteken, een kabel of een pijpleiding;

2. een schip bezig met bagger- of onderwaterwerkzaamheden of met hydrografische verrichtingen;

kapitein of schipper: degene die over het schip of samenstel het gezag voert of ieder ander die de zeggenschap heeft over het gebruik van het schip;

vaarwater: gedeelte van de wateren dat door schepen kan worden bevaren;

vaargeul: het gedeelte van het vaarwater dat betond of bebakend is;

hoofdvaargeul en nevenvaargeul: de vaargeulen als zodanig aangeduid door de Rijkshavenmeester Westerschelde;

varende: niet ten anker liggende, niet gemeerd zijnde en niet aan de grond zittend;

schepen in zicht van elkaar: vanaf het ene schip kan het andere met het oog worden waargenomen;

beperkt zicht: omstandigheden waarin het zicht wordt beperkt door mist, nevelig weer, sneeuwval, zware regenbuien, rook, damp of andere soortgelijke oorzaken;

opdraaien: de vaarrichting veranderen van vóór stroom naar tegen stroom. Geluidssein: LK (over stuurboord) en LKK (over bakboord);

kop voor nemen: de vaarrichting veranderen van tegen stroom naar vóór stroom. Geluidssein: LK (over stuurboord) en LKK (over bakboord). Andere schepen mogen bij het kop voor nemen niet worden gehinderd. Het is verboden met een schip vóór een havenmond op te draaien of kop vóór te nemen wanneer andere schepen die havenmond aanlopen of verlaten.

voorzorgsgebied Vlissingen

In het voorzorgsgebied op de rede van Vlissingen loopt een denkbeeldige lijn van een punt van een halve mijl ten zuiden van het westelijk havenhoofd van de Koopmanshaven naar een punt een halve mijl ten zuiden van het rode licht van de Buitenvoorhaven van het Kanaal door Walcheren. Dit dient om het oost- en westgaand verkeer te scheiden. Een schip met oostelijke koers vermijdt zoveel als mogelijk te varen ten noorden van de lijn. Een schip met westelijke koers moet zoveel als mogelijk vermijden te varen ten zuiden van de lijn.

In dit gebied is het verboden te ankeren. Op de radartoren van Vlissingen staat een geel schitterlicht. Dit waarschuwt de afgaande scheepvaart wanneer schepen via de Sardijngeul of de Galgeput de Westerschelde komen opvaren. Een naar zee gaand schip dat wil opdraaien dient daarbij te vermijden ten westen van het sectorlicht op het westelijke hoofd van de Koopmanshaven te Vlissingen te komen.

voorrangsregels / uitwijken

algemeen

1. Klein wijkt altijd voor groot.

2. Uitwijken: het niet wijkplichtige schip moet koers behouden.

3. Een varend zeilschip wijkt uit voor een werktuiglijk voortbewogen schip.

4. Maatregelen voor uitwijkende en koers houdende schepen ter voorkoming van een aanvaring

Elk schip dat verplicht is uit te wijken voor een ander schip moet voor zover mogelijk ruim op tijd voldoende maatregelen nemen om goed vrij te blijven. Als om wat voor reden dan ook het schip dat verplicht is koers te behouden zich zo dicht bij het andere bevindt dat aanvaring door een handeling van het schip dat moet uitwijken alléén niet kan worden voorkomen, moet ook het schip dat verplicht is koers te houden maatregelen nemen om een aanvaring te voorkomen.

engtes & bochten

Als in een vaarwater met stroming schepen elkaar met tegengestelde koersen naderen bij een engte, bocht of aanlegplaats, die zo nauw is dat gelijktijdige doorvaart gevaar voor aanvaring kan opleveren, dan moet het tegen stroom varende schip ‘gaande houden’ (de stroom ‘doodvaren’) tot de tegenligger gepasseerd is. Als in een vaarwater over stil water schepen elkaar met tegengestelde koersen naderen bij een bocht waarvan de doortocht zo nauw is dat het tegelijkertijd doorvaren gevaar voor aanvaring kan opleveren, moet het schip dat de grote bocht (buitenbocht) aan SB-zijde heeft de weg vervolgen en moet het andere schip wachten. Wanneer in een vaarwater over stil water schepen elkaar naderen met tegengestelde koersen bij een engte waarvan de doortocht zo nauw is dat het tegelijkertijd doorvaren gevaar voor aanvaring kan opleveren, moet het schip dat geen hindernis aan zijn stuurboordzijde heeft, zijn weg vervolgen en moet het andere wachten totdat de engte vrij is.

Voorrangsregels voor kleine schepen

1. Gestrekte koers stuurboordzijde gaat voor. Wanneer twee kleine schepen elkaar zodanig naderen dat gevaar voor aanvaring bestaat en één van die schepen de stuurboordzijde van het vaarwater houdt, moet dit schip zijn weg vervolgen en het andere schip uitwijken.

2. Ontmoeten motorboten: wanneer twee werktuiglijk voortbewogen schepen elkaar dusdanig ontmoeten dat gevaar voor aanvaring ontstaat, wijken beide boten uit naar rechts, waardoor ze elkaar bakboord op bakboord voorbij varen. Wanneer de koersen van twee werktuiglijk voortbewogen schepen elkaar zodanig kruisen dat gevaar voor aanvaring bestaat, moet het schip dat het andere aan stuurboordzijde van zich heeft uitwijken.

3. Niet vóór een ander schip oversteken. Een klein schip dat verplicht is uit te wijken, moet dit tijdig en naar stuurboord doen en moet, indien mogelijk, vermijden vóór het andere schip over te lopen.

Zeilboten onderling

1. Bakboordzeil gaat voor stuurboordzeil;

2. Lij gaat voor loef.

Let op: bij het BPR is dit net andersom!

Volgorde = zeilboot, roeiboot, motorboot: een kleine zeilboot gaat vóór een kleine roeiboot, een kleine roeiboot gaat vóór een kleine motorboot.

Bepalingen varen in en buiten een vaargeul

Voor kleine schepen geldt:

1. in de hoofdvaargeul dicht onder de kust van Walcheren (Oostgat) en vlak langs de Vlissingse Boulevard (Sardijngeul) moet een schip kleiner dan 12 m uit de hoofdvaargeul blijven waar dit veilig en uitvoerbaar is;

2. een schip kleiner dan 12 m dat in de hoofdvaargeul vaart, moet de motor voor onmiddellijk gebruik gereed hebben en daarmee een snelheid van ten minste 6 km/uur kunnen handhaven;

3. een schip groter dan 12 m in de hoofdvaargeul, moet door een genoegzaam krachtige en gebruiksklare motor kunnen worden voortbewogen;

4. een klein schip, uitgezonderd een zeilplank, moet altijd een radarreflector voeren, ook bij helder weer.

Verder geldt:

1. een schip dat in een vaargeul varende is en de richting ervan volgt moet de rand van de vaargeul aan zijn stuurboordzijde houden, zo dicht als veilig en uitvoerbaar is. Elk schip stroomopwaarts van het Oude Hoofd van Walsoorden dat buiten de vaargeul varende is en de richting ervan volgt dient stuurboordswal te houden zo dicht als veilig en uitvoerbaar is;

2. indien voor schepen geen bepaalde ankerplaats door de Rijkshavenmeester Westerschelde is aangewezen, moeten ze deze kiezen buiten de vaargeul. Indien zij alleen in de vaargeul kunnen varen moeten zij een ankerplaats kiezen zo dicht mogelijk langs de zijde ervan om zo de doorgaande vaart niet te belemmeren;

3. een schip dat een vaargeul geheel of gedeeltelijk oversteekt, dat een vaargeul wil binnenvaren óf een vaargeul wil verlaten mag de koerslijn van een schip dat reeds in die vaargeul varende is en ervan de richting volgt niet kruisen indien het reeds in de vaargeul varende schip daardoor koers of vaart moet wijzigen om zo aanvaring te voorkomen. Bij gevaar voor aanvaring moet het schip dat de vaargeul geheel of gedeeltelijk oversteekt, uitwijken;

4. zonder de toestemming van de Rijkshavenmeester Westerschelde mogen schepen zich niet ophouden vóór of nabij havenmonden, in bochten en in lichtenlijnen. Ook mogen zij op deze plaatsen niet ankeren of hun schip vastmaken als ze hier andere schepen mee zouden kunnen hinderen.

watersport

Iemand die zwemt of op andere wijze watersport bedrijft zonder gebruik te maken van een schip, houdt voldoende afstand tot een varend schip of tot een schip bezig met het verrichten van werkzaamheden. Tot watersporters behoren ook waterkiërs, mensen op een zeilplank of kitesurfers. Watersporters dienen zich dusdanig te gedragen dat zij geen gevaar of hinder voor andere gebruikers van het vaarwater veroorzaken. Op de volgende plaatsen mag je niet watersporten:

1. op of in de onmiddellijke nabijheid van een ankerplaats;

2. in de vaargeul;

3. in routes van veerponten;

4. nabij de ingangen van havens;

5. in de nabijheid van meergelegenheden;

6. in de door de Rijkshavenmeester Westerschelde aangewezen gebieden.

De Rijkshavenmeester Westerschelde kan vrijstelling of ontheffing verlenen van het vierde lid. Aan een vrijstelling of ontheffing kunnen voorschriften worden verbonden.

Verplichte documenten aan boord

Aan boord van elk schip, met uitzondering van een open klein schip, waarop het SRW van toepassing is, moeten een volledig bijgewerkt exemplaar van dit reglement en de meest recente uitgave van, of een volledig bijgewerkte zeekaart van het SRW- gebied aanwezig zijn. Dit mag ook digitaal. Het reglement en de zeekaart moeten op eerste aanvraag van een opsporingsambtenaar door deze kunnen worden ingezien.

Ankeren

Het is verboden te ankeren dan wel enig tuig over de grond te laten slepen binnen de afstand van 200 meter boven tot 200 meter beneden de plaats waar een kabel of een leiding is gelegen.

verkeersaanwijzingen opvolgen

Kapiteins en schippers zijn verplicht de verkeersaanwijzingen op te volgen die in bijzondere gevallen door of namens de Rijkshavenmeester Westerschelde met betrekking tot de doorvaart worden gegeven in het belang van de veiligheid van de schepen en van de scheepvaart of voor de instandhouding van de werken.

bemanning gehoorzaamt schipper

De leden van de bemanning zijn verplicht te gehoorzamen aan de bevelen van de kapitein of de schipper die hun ter naleving van de voorschriften van dit reglement worden gegeven.

goed zeemanschap

Ook voor het SRW geldt dat je van de reglementen dient af te wijken als daardoor een aanvaring voorkomen kan worden.